ทำไมถึงควรเดินทางด้วยจักรยาน และการปั่นจักรยานดีต่อเรา ธุรกิจ และเศรษฐกิจเมืองยังไง รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum) พร้อมไขคำตอบแล้วในรายการพ็อดแคสต์ Capital City EP.19 ตอนนี้

อร่อย อยู่ตามริมถนนหรือทางเท้า เปิดดึก ซื้อง่ายขายเร็ว แต่ในขณะเดียวกันก็นำพาสัตว์พาหะอย่างหนูหรือแมลงสาบ รวมถึงกีดขวางทางเท้า  . นี่คือข้อดี-ข้อเสียเมื่อนึกถึงร้านหาบเร่แผงลอยที่เป็นเหมือนสิ่งหล่อเลี้ยงปากท้องคนทำงาน แต่ในขณะเดียวกันก็ทำให้เมืองดูไม่สวยงามหรืออาจสร้างปัญหาให้กับเมืองได้ . หาบเร่แผงลอยอยู่คู่กับเมืองมาอย่างยาวนาน ตั้งแต่เป็นแผงลอยขายกันง่ายๆ หน้าบ้าน จนมาถึงหาบเร่เอามาขายในเมือง...

‘น่ารักมั้ยไม่รู้ แต่รอให้รักอยู่นะรู้ไหม ดูแลแบบไม่พัก เพราะหวังได้รักไม่ใช่ผลักไส’ ช่วงนี้หลายๆ คนน่าจะได้ยินเพลงนี้กันมาบ้าง เสียงใสๆ ดูเข้าถึงง่ายนี้เป็นผลงานของ Butterbear หรือน้องหมีเนยประจำร้านขนม Butterbear Cafe น้องหมีเนยคือหนึ่งในวิธีการสร้างสัญลักษณ์เพื่อให้คนจดจำสินค้าและบริการได้ อย่างเมืองเองก็มีการสร้างสัญลักษณ์เพื่อให้คนเห็นแล้วรู้ว่าคือที่ไหนเช่นกัน นั่นก็คือการสร้างมาสคอต (mascot) หรือสิ่งมีชีวิตที่ใช้เป็นสัญลักษณ์ของจังหวัด เมือง องค์กร หรือทีมกีฬาขึ้นมา...

ผู้คน ต้นไม้ คาเฟ่ ป้าย ประตูหน้าต่าง และน้องแมวที่เจอระหว่างทาง เราเชื่อว่าเมืองยังมีแง่มุมสนุกๆ อีกเยอะ แค่เราออกเดินสำรวจ แต่บางครั้งก็ต้องยอมรับว่าการออกไปเดินในเมืองแลกมาด้วยอากาศร้อนเพราะไม่มีร่มไม้ข้างทาง และอันตรายต่างๆ จากทางเท้าที่เป็นหลุม เป็นบ่อ จะดีแค่ไหนถ้าพื้นที่สาธารณะอย่างทางเท้าที่เราใช้เดินอยู่ทุกวัน ทำให้เราเดินสนุกได้เหมือนเวลาไปต่างประเทศ การเดินเป็นวิธีการเดินทางที่ง่าย ดีต่อสุขภาพ และประหยัดที่สุด นอกจากประโยชน์ต่อตัวเองแล้ว การเดินยังมีประโยชน์กับเมืองด้วย...

ช่วงที่ผ่านมานี้ เชื่อว่าทุกคนน่าจะได้ยินข่าวปลาหมอคางดำบุกสร้างความเดือดร้อนให้เหล่าเกษตรกร และส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศ ด้วยเป็น ‘เอเลี่ยนสปีชีส์’ ที่ปรับตัวได้เร็ว อยู่ได้ทั้งน้ำเค็มและน้ำจืด และแพร่พันธุ์อย่างรวดเร็วจนทำให้สัตว์ในท้องถิ่นสูญพันธุ์ได้  เอเลี่ยนสปีชีส์ หรือชนิดพันธุ์ต่างถิ่น คือสิ่งมีชีวิตที่ไม่เคยอยู่ในพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งมาก่อน แต่เข้ามาจากถิ่นอื่น แล้วเกิดการปรับตัวและขยายพันธุ์จนอยู่ในสิ่งแวดล้อมใหม่ได้ เช่น ผักตบชวา เป็นต้น...

นอกจากสิงคโปร์จะการออกแบบเมืองทางกายภาพ เช่น การสร้างสวนสาธารณะให้คนออกมาพักผ่อนหย่อนใจ การออกแบบทางเท้าให้คนเดินสะดวก อีกหนึ่งองค์ประกอบสำคัญที่ทำให้ธุรกิจเติบโตและคุณภาพชีวิตของคนในเมืองดีขึ้น คือเรื่องขีดความสามารถในการแข่งขัน เพราะเมืองที่สร้างแรงจูงใจให้คนทำงานอยากพัฒนาตัวเอง และมีทัศนคติที่ดีต่อการทำงานได้นั้นย่อมนำมาซึ่งโอกาสในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจที่ดีตามไปด้วย แน่นอนว่าสิงคโปร์ไม่ได้มีแต่ข้อดี และยังมีอีกหลายปัญหาให้ต้องเร่งแก้ไข สิ่งที่น่าสนใจคือสิงคโปร์ออกแบบนโยบายยังไง...

สัปดาห์นี้เป็นสัปดาห์ที่หลายคนน่าจะตั้งตารอมานาน ด้วยเป็นสัปดาห์ที่มหกรรมกีฬาสุดยิ่งใหญ่อย่าง Paris 2024 Olympics กำลังจะเปิดฉากอย่างเป็นทางการแล้ว  . สิ่งที่โดดเด่นมากๆ ของโอลิมปิกครั้งนี้คือ ปารีสพยายามชูว่าเป็นโอลิมปิกที่รักษ์โลกที่สุดเท่าที่เคยมีมา โดยนำพื้นที่สาธารณะที่เป็นแลนด์มาร์กสำคัญทางประวัติศาสตร์มาออกแบบให้เป็นสนามกีฬากลางแจ้ง หรือเรียกให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือการแทรกสนามกีฬาลงไปในพื้นที่สาธารณะ เปลี่ยนจากการดูกีฬาในโดมมาเป็นการดูกีฬาแบบที่มีเมืองปารีสเป็นฉากหลัง...

รอรถเมล์นานจนร้องไห้ก็เคยมาแล้ว จะนั่งรถไฟฟ้าก็ราคาแพงแถมคนเยอะ แต่ถ้าจะให้นั่งรถแท็กซี่หรือวินมอเตอร์ไซค์ก็จ่ายไม่ไหว และยิ่งแล้วใหญ่ถ้าต้องซื้อรถยนต์ที่พ่วงมากับค่าเติมน้ำมัน  . เชื่อว่าหลายคนน่าจะเจอปัญหาเดียวกันคือค่าเดินทางในกรุงเทพฯ ราคาแพงจนทำให้รู้สึกเศร้าปนท้อแท้ใจทุกครั้งที่ต้องออกจากบ้าน เพราะบางครั้งต้องเดินทางหลายต่อกว่าจะถึงที่หมาย และต้องเผื่อเวลาเดินทางนานกว่าปกติ ซึ่งแลกมากับการต้องเสียทั้งเงินและเวลา  . กลับกัน...

เผลอแป๊บเดียวก็เข้าสู่หน้าฝนอย่างเป็นทางการแล้ว เชื่อว่าถ้าฝนตกหลังเลิกงานเมื่อไหร่ ทุกคนน่าจะพบเจอกับความยากลำบากทันที ไม่ว่าจะรถติด รถเมล์มาช้ากว่าเดิม ผู้โดยสารในรถไฟฟ้าแน่นขนัด และที่สำคัญคือปัญหาน้ำท่วมและภัยธรรมชาติต่างๆ  . ตามปกติแล้วเมืองควรออกแบบให้ผู้คนใช้ชีวิต ดำเนินธุรกิจและใช้บริการสาธารณะ รวมถึงทำกิจกรรมต่างๆ ได้ตลอดทั้งปี เมืองยังต้องถูกออกแบบเพื่อรับมือกับเหตุการณ์ทางธรรมชาติ เหตุการณ์น้ำท่วมจากฝนตก หรือน้ำทะเลหนุนด้วย ที่ผ่านมา...

หลังจากเฝ้ารอมา 4 ปี รายการแข่งขันฟุตบอลสุดยิ่งใหญ่อย่างฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรป หรือที่นิยมเรียกกันว่า ฟุตบอลยูโร (UEFA EURO) 2024 ก็วนกลับมาให้คอบอลได้ส่งเสียงเชียร์และร้องเพลงชาติดังกระหึ่มไปทั่วทั้งสนามอีกครั้ง . ถ้าถามคนเยอรมันว่าเชียร์ทีมอะไร พวกเขาก็จะตอบกลับมาว่า “จะเชียร์ทีมอื่นทำไม ก็ต้องเชียร์ทีมเยอรมันสิ” นี่คือประโยคสั้นๆ ที่ทำให้เราเห็นว่ากีฬาฟุตบอลไม่ใช่แค่การแข่งขันเตะลูกกลมๆ แล้ววัดผลแพ้ชนะเท่านั้น ทว่ามันยังผูกพ่วงกับเรื่องการเมือง วัฒนธรรม โดยเฉพาะเศรษฐกิจอย่างแยกไม่ขาด...

ก่อนโบกมือลาเดือนแห่งความภาคภูมิใจหรือ Pride Month เราขอเฉลิมฉลองให้กับความรักที่ไม่จำกัดรูปแบบเพียงแค่ชาย-หญิงอีกต่อไป เพราะเมื่อไม่กี่วันมานี้ สมรสเท่าเทียมได้ผ่านร่างกฎหมายเป็นที่เรียบร้อยแล้ว  . การที่เมืองเปิดกว้างและยอมรับความแตกต่างหลากหลายนั้น นอกจากจะทำให้ชื่อเสียงเรียงนามของเมืองเป็นที่รู้จักบนเวทีโลกในฐานะเมืองก้าวหน้าแล้ว ยังเป็นแต้มต่อทางเศรษฐกิจให้กับเมืองในด้านการท่องเที่ยวและเศรษฐกิจด้วย เพราะจากการศึกษาพบว่าชาว LGBTQIA+ นั้นชื่นชอบการผจญภัย จึงเดินทางบ่อยกว่า พักนานกว่า...

เคยไหมที่ต้องห่อข้าวจากบ้านมากินเอง เคยไหมที่ต้องตามล่าหาโค้ดลดราคาในแอพฯ เดลิเวอรีสั่งอาหาร เพราะข้าวกลางวันราคาถูกและดีแถวที่ทำงานนั้นหายากเหลือเกิน . ถ้าใครทำงานอยู่ย่านสีลม สาทร หรือย่านที่รายล้อมไปด้วยห้างสรรพสินค้าอย่างสยาม เพลินจิต ฯลฯ น่าจะพบเจอปัญหาเดียวกันคืออาหารราคาแพง จนเหล่าพนักงานออฟฟิศ พนักงานทำความสะอาด หรือพนักงานบริการต่างๆ ที่เป็นคนตัวเล็กตัวน้อยในกลไกการขับเคลื่อนเศรษฐกิจนี้ ต้องเสียเงินไปกับค่าอาหารมากเกินไป . ทำไมราคาอาหารในย่านใจกลางเมืองถึงแพง...

แค่เดินจากบ้านไปไม่ไกลก็ถึงสวนสาธารณะ ร้านค้า คาเฟ่ โรงพยาบาล หรือโรงเรียนได้ นี่คือแนวคิดเมือง 15 นาที ที่ทุกคนสามารถเข้าถึงสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ ได้ในระยะเดินเท้า ขี่จักรยาน และขึ้นขนส่งมวลชน . แนวคิดการออกแบบเมืองที่ว่านี้กำลังเป็นเทรนด์ที่ทั่วโลกให้ความสนใจและอยากพัฒนาให้เมืองของตนเองไปถึงจุดนั้น ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดก็อย่างบ้านเราเองที่พยายามผลักดันนโยบาย ‘สวน 15 นาที’ ให้กระจายไปทั่วกรุงเทพฯ เพื่อให้ทุกคนมีพื้นที่พักผ่อนหย่อนใจใกล้บ้าน . แนวคิดเมือง 15 นาที มีต้นกำเนิดมาจากไหน...

จากป้าย ‘Bangkok - City of Life’ สู่ ‘กรุงเทพฯ Bangkok’ การเปลี่ยนสติ๊กเกอร์ข้อความใหม่บนสกายวอล์กแยกปทุมวันนำมาสู่กระแสวิพากษ์วิจารณ์ครั้งใหญ่ถึงความสวยงามและหลายคนตั้งคำถามว่า “จะเปลี่ยนทำไม?” . คำถามที่ว่า 3 ล้านที่จ่ายไปนั้นคนไทยได้อะไรกลับมาบ้าง การที่กรุงเทพมหานครมี CI (corporate identity) หรืออัตลักษณ์องค์กร เพื่อสื่อสารตัวตนและน้ำเสียงให้คนจดจำได้นั้น ดีต่อเมืองและเศรษฐกิจยังไง ไปจนถึงอนาคตของเมืองว่ากรุงเทพฯ มีแผนจะทำ city branding ต่อหรือไม่  . รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา...

เปลี่ยนบรรยากาศจากปิกนิกในสวนสาธารณะ มานั่งปิกนิกกลางถนนฌ็องเซลิเซ่กัน!  . ไม่ใช่เรื่องง่ายๆ เลยที่ปารีสจะปิดถนนใจกลางกรุงที่ว่ากันว่าสวยที่สุด เป็นแลนด์มาร์กของเมือง และเป็นแหล่งรวมร้านแบรนด์เนมมากมาย มาจัดกิจกรรมปิกนิกบนถนนขนาดใหญ่ที่สุดในโลกแบบนี้ . โดยในงานเมื่อวันที่ 26 พฤษภาคมที่ผ่านมานี้มีผู้โชคดีเพียง 4,000 คนเท่านั้นที่ได้มานั่งสัมผัสบรรยากาศงานปิกนิกแบบดั้งเดิมที่ปูพรมเป็นลายขาว-แดงสุดคลาสสิก พร้อมรับตะกร้าซึ่งภายในประกอบไปด้วยอาหารและขนมจากร้านค้าโลคอลให้กินฟรี...

BNK, CGM, AKB, HKT ฯลฯ หลายคนอาจจะเคยได้ยินชื่อเหล่านี้แต่อาจจะยังไม่รู้ว่ามีที่มาที่ไปยังไง ขอเล่าอย่างสั้นกระชับว่าชื่อทั้งหมดที่กล่าวมานั้นเป็นชื่อวงไอดอลที่มีชื่อมาจากจังหวัดของประเทศต่างๆ โดยเฉพาะไทยและญี่ปุ่น ที่ BNK มาจากกรุงเทพฯ CGM มาจากเชียงใหม่ และ AKB ที่มาจากย่านอากิฮาบาระ (Akihabara) กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น . การตั้งชื่อวงไอดอลตามชื่อเมืองนั้น นอกจากเพื่อง่ายต่อการจดจำ ด้านหนึ่งการตั้งชื่อตามโมเดลนี้ยังเป็นไปเพื่อสร้างความคึกคักให้กับเมืองอีกด้วย ว่าแต่ BNK, CGM, AKB, HKT...

เคยเป็นกันรึเปล่าที่เมื่อไปเดินเล่นที่ห้างสรรพสินค้าแล้วมีอาการอยากซื้อ ของมันต้องมี เมื่อเห็นข้าวของตามห้างร้าน โดยเฉพาะเมื่อไปเดินเล่นตามย่านช้อปปิ้งหรือห้างสรรพสินค้าที่มักออกแบบร้านให้ล้อมรอบไปด้วยหน้าต่าง หรือการดีไซน์เพื่อให้สะดวกต่อการ window shopping  . แม้ว่าโลกของเทคโนโลยีจะพัฒนาไปไกล โดยเฉพาะระบบออนไลน์ที่ช่วยให้เราช้อปปิ้งสินค้าได้ง่ายๆ ไม่ต้องไปถึงหน้าร้าน แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าพื้นที่กายภาพเองยังคงมีอิทธิพลและส่งผลต่อผู้คนอย่างมีนัย...

หากคุณเป็นคนที่เติบโตมากับการ์ตูนยุคญี่ปุ่นคงคุ้นหน้าคุ้นตากันดีกับโปเกม่อน หรือเจ้าการ์ตูนตัวสีเหลืองหูยาวจากแดนอาทิตย์อุทัยที่เป็นขวัญใจเด็กๆ ยุคนั้น นอกจากเป็นตัวการ์ตูนในภาพยนตร์ โปเกม่อนยังมักไปปรากฏอยู่ตามสินค้าต่างๆ แม้กระทั่งในเกมที่มี Pokemon GO ถือกำเนิดขึ้นในปี 2016 . สำหรับโปเกม่อนและเกม Pokemon GO ไม่ได้ทำหน้าที่่แค่สร้างความสนุกสนานให้กับเด็กๆ เท่านั้น แต่อีกด้านหนึ่ง โดยเฉพาะเกม Pokemon GO ที่ผูกกับระบบ AR. และ GPS นี้ยังมีส่วนช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจของเมืองด้วยอีกเช่นกัน...

อากาศร้อนแดดแผดเผาแบบนี้นอนอยู่บ้านดีกว่าไหม  ตอบอย่างตรงไปตรงมา การหลบแดดอยู่ที่บ้านอาจ ‘ไม่ดี’ นัก ไม่ดีแรกคือเรื่องของสุขภาวะ เมื่อร่างกยเราไม่ได้รับการขยับเขยื้อน อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้ ไม่ดีต่อมาคือเรื่องของเศรษฐกิจ หากเราไม่ออกไปใช้ชีวิตนอกบ้าน เศรษฐกิจและธุรกิจในเมืองอาจไม่รับผลกระทบอย่างมีนัยยะสำคัญ หลายคนอาจจะเคยได้ยินคำว่า ‘เมืองเดินได้ เศรษฐกิจเดินดี’ นั่นก็เพราะการออกแบบเมืองให้เดินได้ หรือพลเมืองออกไปใช้ชีวิตนอกบ้านได้นั้น ด้านหนึ่งช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจของเมือง...

รายการที่จะเล่าเรื่องการออกแบบพื้นที่อย่างสร้างสรรค์ ตั้งแต่ระดับเมืองจนถึงโต๊ะทำงาน ที่จะทำให้คนทำธุรกิจ คนทำงาน จนถึงผู้บริโภคมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ดำเนินรายการโดย รศ.ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum)