Attyla był najpotężniejszym barbarzyńskim wodzem jaki stanął u granic cesarstwa rzymskiego ucieleśniając najgorsze obawy tak Rzymu jak Konstantynopola. Wbrew temu co pokazuje nam popkultura przez setki lat najcięższe boje Rzymianie toczyli nie na północy lecz na wschodzie najpierw z Partami a potem z Persami. Nad Renem i Dunajem spadały na nich niejednokrotnie klęski, czasem poważne ale na korzyść cesarstwa przemawiał istotny fakt. Na północy nie powstał żaden silny organizm polityczny, który mógłby rzucić cesarstwu wyzwanie na równych warunkach. Zdarzały się problemy, ale nie było zagrożenia tak poważnego jak imperium Hunów, którzy zjednoczyli pod swoim jarzmem, na krótko co prawda dużą część lokalnych plemion, zwłaszcza germańskich, dodatkowo zalewając imperium tysiącami uchodźców. Wobec zagrożeń z północy Rzymianie zawsze stosowali działania prewencyjne dusząc potencjalnych konkurentów w zarodku, nie ważne czy był zagrożeniem tym był Marbod czy Decebal. Attyli nie zdążyli zniszczyć na czas, ale sprzyjało im szczęście. Wesprzyj nas na: https://patronite.pl/mrocznewieki Patroni: Krzysztof Smuda, Mateusz Parol, Tomasz Rodzynkiewicz, Adam Dobrowolski, Rafał Piskadło, Andrzej Borowiak, Piotr Woldański, Eliza Barańska, Grzegorz Olech, Aleksandra Cieślicka, Jakob Zimmermann, Patryk Kaczanowicz, Grdy Bla vla bla, Bartosz Czeczenski, Kasia Woz, Norbert Sutkowy, Kuba Cski, hhczl qq i czterech patronów anonimowych Treść przygotował i przeczytał Michał Kuźniar. Wszystkie wykorzystane źródła znajdziecie w opisie odcinka. Podcast Mroczne Wieki można wspierać na patronite.pl/mrocznewieki Serdecznie dziękuję wszystkim patronom! Literatura: Dąbrowski K, "Hunowie europejscy, Protobułgarzy, Chazarowie" Heather P., "Upadek cesarstwa rzymskiego" Kokowski A., "Starożytna Polska" Thompson, E.A., "Hunowie" Teksty źródłowe: Marcellinus A., "Res Gestae" Jordanes, "O pochodzeniu i czynach Gotów" Priskos z Panium, "Historia" Artykuły: "A newly discovered fragment of a Hunnic cauldron from site 59-60, Sanok, Poland" ACTA ARCHAEOLOGICA CARPATHICA, VOL. LV (2020): 235–254 "The genetic origin of Huns, Avars, and conquering Hungarians" https://doi.org/10.1016/j.cub.2022.04.093 "Y-chromosome haplogroups from Hun, Avar and conquering Hungarian period nomadic people of the Carpathian Basin" https://www.nature.com/articles/s41598-019-53105-5 "The Hunnic invasion of the east of 395 and the fortress of Ziatha" https://www.jstor.org/stable/44172154