هنگامی که در ۱۹۹۷ بریتانیایی‌ها هُنگ کُنگ را به چین بازگرداندند، دولت چین متعهد شد که تا ۵۰ سال دیگر یعنی تا ۲۰۴۷ کوششی در جهتِ از میان بردنِ خودمختاریِ نسبی آن جزیره نکند و به جایگاه و حقوق ویژۀ آن نسبت به چین قاره‌ای احترام بگذارد. با این حال، بسیاری از شهروندان هُنگ کُنگ از همان آغاز نگران شدند که مبادا دولت چین عهدشکنی کند و خودمختاری و حقوق ویژۀ سرزمینِ آنان را از میان بردارد. هُنگ کُنگ قانون اساسیِ جداگانه‌ای دارد و در آن آمده است که جمهوری خلق چین نمی تواند و نباید نظام سوسیالیستی اش...

پس از چند پاره شدنِ هندِ بریتانیا در ۱۹۴۷ مهاراجۀ هندویِ «جامو و کَشمیر» ترجیح داد قلمرو فرمانروایی‌اش مستقل بماند و از پیوستنِ آن به هند و پاکستان خودداری کرد. اما هنگامی که پشتون‌ها با پشتیبانیِ نظامی پاکستان به آن قلمرو تاختند، از دولت هند درخواست کمک نظامی کرد و دولت هند پس از بیرون راندن مهاجمان، «جامو و کَشمیر» را با دادن خودمختاری نسبی ضمیمۀ خاک خود کرد. ناسیونالیست‌های هندو همواره خواهان پایان دادن به خودمختاریِ جامو و کَشمیر بودند. فعلیت بخشیدن به این خواست یکی از وعده‌هایِ...

در جنگ استقلال آمریکا استقلال‌طلبان برای بسیج مردم عادی برضد نیروهای بریتانیایی صدها هزار تفنگ و رِوُلوِر به بهای ارزان در بازار شهرها عرضه کردند و شهروندان را به خرید سلاح گرم ترغیب کردند. پس از استقلال، نویسندگانِ قانون اساسیِ آمریکا در متمّم دوم قانون اساسی حق خرید و فروش و حملِ اسلحه را برای همۀ شهروندانِ آمریکایی به رسمیت شناختند. پژوهشگران معتقدند که ویژگی‌هایِ سرزمینی نیز آمریکاییان را به داشتن سلاحِ گرم ترغیب می‌کند. روستاهای آمریکا از شهر‌ها دورند و خانه‌های روستایی پراکنده اند. در...

تحریفِ نام خلیج فارس از سال‌هایِ پایانی دهۀ ۱۹۶۰ میلادی با گسترشِ جنبشِ پان‌عربیسم در کشورهایِ عربی آغاز شد. اتحادیۀ عرب از ۱۹۶۴ استفاده از نام خلیج فارس را برای عرب‌زبانان ممنوع کرد. در این میان بعضی از روزنامه نگاران و دانشگاهیان غربی کاسۀ داغ‌تر از آش شدند و برای خوشایند کشورهای عربیِ حاشیۀ خلیج فارس در گفتارها و نوشتارهاشان به تحریفِ نام تاریخی آن خلیج پرداختند. امروز، چه در ایران و چه در خارج از ایران، کم نیستند ایرانیانی که از تحریف نام خلیج فارس در رسانه‌های جهان برآشوبند و دست به...

ترکیه در اکتبر ۱۹۵۱به ناتوُ پیوست. ارتش آن کشور از نظر تعدادِ پرسنل و تجهیزات دومین ارتشِ قدرتمندِ ناتوُ است. این کشور در دوران جنگ سرد یکی از استوارترین و مطمئن‌ترین متحدانِ ایالات متحد آمریکا به شمار می‌رفت و تا فروپاشی شوروی کرانۀ جنوبیِ ناتوُ را تشکیل می‌داد. پایگاه هواییِ اینجیرلیک در ۱۲ کیلومتریِ آدانا یکی از استوارترین پایگاه‌های ناتوُ است. آن پایگاه در آغاز به منظور مقابله با توسعه طلبیِ شوروی در دوران جنگ سرد ساخته شد، اما با بالا گرفتنِ بحران‌هایِ خاورِ میانه بیش از پیش بر اهمیت آن...

جریان‌های سیاسیِ رادیکال مرجعِ جشن ملی فرانسه را ۱۴ ژوئیۀ ۱۷۸۹ می‌دانند، روزی که شورشیانِ پاریس زندانِ باستیّ (باستیل) را گشودند و زندانیان را آزاد کردند. اما جریان‌های سیاسیِ میانه رو به ۱۴ ژوئیۀ ۱۷۹۰ استناد می‌کنند. در آن روز به مناسبتِ نخستین سالگردِ فتح باستیّ جشنی در میدان «شان دوُ مارسِ» پاریس زیر عنوانِ «جشن فدراسیون» با حضور لویی شانزدهم و نمایندگانِ ۸۳ دِپارتمان یا شهرستانِ آن روزِ فرانسه برگزار شد. بیش از ۴۰۰ هزار نفر در میدان «شان دوُ مارس» و اطراف آن گرد آمدند و سراسر روز از لویی...

به گزارش سازمان امنیتِ داخلی آلمان، «مرکز اسلامیِ هامبورگ» که ادارۀ امور مسجد «امام علی» را در دست دارد، بزرگ‌ترین و بانفوذترین سازمانِ وابسته به جمهوری اسلامی ایران است. «جامعۀ اسلامیِ انجمن‌های شیعیان آلمان» که در سال ۲۰۰۹ تشکیل شده، با این مرکز رابطۀ دینی و سازمانی دارد. دولت آلمان مرکز اسلامیِ هامبورگ را مؤسسه‌ای افراطی می‌داند، اما معتقد است که پروژۀ آموزشیِ «جامعۀ اسلامی انجمن‌های شیعیان آلمان» در جهتِ پیشگیری از اسلام افراطی و بنیادگراییِ است. حزب سبزها در ژانویۀ ۲۰۱۸ به حمایت رسمی و...

ظاهر قضیه این است که دونالد ترامپ از آغاز ریاست جمهوری‌اش تاکنون چندین بار تصمیم‌هایی خطیر گرفته، اما سپس منصرف شده است. ژان مَرک لافوُن، کارشناسِ مسائل خاورِ میانه و خاورِ نزدیک، معتقد است که این بازیِ اوست. اما این گونه ندانم‌کاری‌ها به طور کلی به اعتبار غربی‌ها در جهان لطمه زده است. ژولین کَدوُ، سردبیر «نومِراما» بعضی ادعاهای ترامپ را نتیجۀ ناآزمودگیِ سیاسیِ او می‌داند.

ناصرالدین شاه که می‌خواست از نفوذ امپراتوری‌های روس و انگلیس در ایران بکاهد به دنبال گسترشِ روابط سیاسی و تجاری با قدرت‌هایِ نوظهور بود. او در ۱۸۷۸ در بازگشت از دومین سفرش به اروپا در سن‌ پترزبورگ با وزیر مختار ژاپن در روسیه و دبیر اول سفارتِ آن کشور دیدار کرد. در پی آن دیدار یک هیئت ژاپنی برای ایجاد روابط تجاری به ایران آمد. اما روابط دیپلماتیک ایران با ژاپن در سال ۱۹۲۹ در زمان پادشاهیِ رضاشاه و در دورۀ نخست وزیریِ مهدی‌قلی هدایت معروف به مخبرالسلطنه آغاز شد. در سال ۱۹۳۹ دو کشور قرارداد...

بسیاری از کارشناسان ترازنامۀ «گروه ۲۰» را در ۱۱ سال گذشته روی هم رفته مثبت می‌دانند و می‌گویند این گروه تاکنون توانسته است به صورت یک انجمن اقتصاد جهانی را اداره کند و در آن افزون بر مشکلاتِ اقتصادی و مالی، دربارۀ دیگر مسائل بزرگ جهانی نیز رایزنی کرده‌اند. اما مخالفتِ ترامپ با پیمان‌های فراگیر اقتصادی، به کار بستنِ تعرفه‌هایِ گمرکی بر کالاهای چینی و کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا، خروج رسمی آمریکا از پیمان اقلیمیِ پاریس و دیگر سیاست‌های حمایت‌گرانۀ او گروه ۲۰ را با مشکلات جدی رو به رو کرده است.

خاطرۀ کشتار «تیان‌آن‌مِن» را چینی‌های هُنگ کُنگ و تایوان و نیز مهاجران و تبعیدیان چینی در غرب زنده نگه داشته‌اند. در ۴ ژوئن رسانه‌های چین از همه چیز سخن می‌گویند جز آن کشتار و پلیس ورود به میدان «تیان‌آن‌مِن» را کنترل می‌کند. چینی‌ها در اینترنت نیز نمی‌توانند چیزی در بارۀ آن رویداد پیدا کنند. مقامات چینی گهگاه در بیرون از چین و یا هنگامی که در برابر همتایانِ خارجی خود سخن می‌گویند ناگزیر اشاره‌ای به آن رویداد می‌کنند، اما آن را آشوب سیاسی می‌خوانند. چنان که چند روز پیش وزیر دفاع چین در...

شوم‌ترین میراثِ خمینی را انزوایِ سیاسیِ ایران در جهان می‌دانند. دین شناسانی نظریۀ ولایت فقیه او را که یکی از گره‌های کور نظام جمهوری اسلامی است، بدعت دینی و فقهی می‌شمارند. خیلی‌ها اعدام‌های بی‌حسابِ اول انقلاب و فرمانِ کشتارِ هزاران زندانیِ سیاسی را در تابستانِ ۱۳۶۷ سیاه‌ترین برگِ کارنامۀ خمینی می‌دانند. شکافی که با آن خون‌ریزی‌ها میان دستگاه حکومتیِ جمهوری اسلامی و بخشی از بدنۀ جامعه گشوده شد، هرگز از میان نرفت. رشد ملی‌گرایی در ایرانِ امروز نتیجۀ پارادوُکسال یا متناقضِ ملی‌ستیزیِ خمینی و...

جمهوری اسلامی در آغاز دشمنیِ خاصی با آمریکا نداشت. اما هنگامی که احساساتِ ضدآمریکاییِ مردم براثر تبلیغاتِ چپ‌گراها برانگیخته‌ شد، خمینی در یک سخنرانی گفت: رابطۀ ایران با آمریکا رابطۀ مظلوم با ظالم است و ایران نیازی به رابطه با آن کشور ندارد. با این حال، دشمنیِ آشکار جمهوری اسلامی با آمریکا زمانی آغاز شد که دولت جیمی کارتر اجازه داد که شاه برای درمان بیماری‌اش وارد خاک آمریکا شود. با اشغال سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ و گروگان گیری جنگ خزنده‌ای میان دو کشور آغاز شد که هنوز ادامه دارد.

مجادله دربارۀ آهنگ و محتوایِ سرود ملی را در یک کشور نشانۀ بحرانِ هویتی در آن کشور می‌دانند. مخالفانِ سرود ملیِ آلمان معتقدند که در آن تنها از مردان و پسرانِ آلمانی یاد می‌شود و زن‌ها در آن حضور ندارند. سرود ملی اسپانیا به نام «مارچا رئال» سرودی بی شعر است. کمونته‌های خودمختار آن کشور حاضر نیستند سرودی به زبان اسپانیایی بخوانند. سرود ملی ایتالیا را در پاییز ۱۸۴۷ دانشجوی ۲۰ سالۀ میهن‌دوستی از اهالی جِنوا سروده است. اما این سرود از ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷ به عنوان سرود ملی ایتالیا رسمیت یافته است....

مسلمانان ماه رمضان را مبارک‌ترین ماه سال می‌دانند و معتقدند که قرآن در این ماه بر پیامبر اسلام نازل شده است.در قرآن بارها از مؤمنان خواسته شده است که در این ماه روزه بگیرند. اما روزه مختص اسلام نیست. کم و بیش در همۀ ادیان بزرگ روزه داری همواره معمول بوده است. در یهودیت روزه گرفتن در یوم کیپور واجب اعلام شده است. یهودیان در تیشا بِآوْ، شوم ترین روز تاریخ یهود، نیز روزه می‌گیرند. در مسیحیت نیز روزه داری همواره معمول بوده است. در دین بهائی ۱۹ روز در سال بهائیانِ بالای ۱۵ سال از طلوع تا غروبِ...

تندروهایِ ناسیونالیسم مرکزی با قانون اساسیِ ۱۹۷۸ مخالف‌اند، زیرا در آن از حق خودگردانیِ ملیت‌ها و مناطق گوناگونِ اسپانیا سخن رفته است. در مادۀ ۲ آن قانون از سویی از ملتِ اسپانیا یاد شده است و از سوی دیگر از ملیت‌ها و مناطقی که تشکیل دهندۀ «ملت اسپانیا» هستند. کارشناسان این تناقض را نشانۀ نوعی سردرگمی تاریخی می‌دانند. مشکل اصلیِ ناسیونالیسم اسپانیایی را مورخان در نحوۀ شکل‌گیریِ اسپانیا جست و جو می‌کنند. پادشاهی اسپانیا در پایان قرن پانزدهم و اوایل قرن شانزدهم از به هم پیوستنِ قلمروهایِ...

اسلام از قرن دوازدهم میلادی با دررسیدنِ یکی از نوادگانِ پیامبر اسلام به پاکستان کنونی و جنوب هند در میان تامیل‌ها رواج یافت. در هند تامیل‌های مسلمان را جزو قوم تامیل می‌شمارند. اما در آمارهای رسمیِ سْری‌لانکا از مسلمانانِ تامیل زیر عنوانِ قومی جداگانه یاد می‌کنند. بعضی از پژوهشگران تامیل‌ها را بومیانِ سْری‌لانکا می‌دانند، اما بعضی دیگر معتقدند که آنان در حوالیِ قرن دهم میلادی در پی هجوم ساکنانِ جنوبِ هند به سْری‌لانکا در آن سرزمین جایگیر شده‌اند. درگیری‌های قومی میان تامیل‌ها و سینهالی‌ها که...

ویکی لیکس تاکنون چندین جایزه گرفته است، اما دشمنیِ بیشتر کشورها را نیز برضد خود برانگیخته است. جولیان آسانژ آن را در اکتبر ۲۰۰۶ به صورت سازمانی غیردولتی، بین‌المللی و غیرانتفاعی بنیان گذاشت. هدف اصلیِ آسانژ انتشار اسناد و تحلیل‌های پشتِ پردۀ سیاسی و اجتماعی در سطح جهانی بود. از نوامبر ۲۰۱۰ با افشایِ بیش از ۷۰۰ هزار سند، ویدئو، مکاتبات دیپلماتیک و گزارش‌های مربوط به جنگ در عراق و افغانستان که گویا ویکی لیکس آن‌ها را از چِلسی مَنینگ، سرباز پیشین نیروی زمینی آمریکا، به دست آورده بود، مرحله‌ای...

بعضی از کارشناسان ترکیه معتقدند که پیشرویِ جریان لائیک در انتخاباتِ ریاست جمهوریِ ژوئن سال گذشته و انتخاباتِ شهرداری‌های امسال نه تنها بیان کنندۀ مقاومتِ طبقۀ متوسطِ مدرنِ شهری در برابر یکه‌ تازیِ اسلام‌گرایان بلکه نشانۀ ارادۀ مصمم آن طبقه برای بازپس گرفتنِ قدرت از اسلام‌گرایان است و می‌گویند اگر در ترکیه چنین اتفاقی بیفتد، بی‌شک بر کشورهای دیگر منطقه نیز اثر خواهد گذاشت. در انتخابات اخیر «حزب جمهوری‌خواه خلق»، «حزب خوب»، «حزبِ دموکرات» و «حزب سعادت» ائتلافی به نام «ائتلاف ملی» تشکیل دادند....

اسرائیلی‌ها بلندی‌هایِ جولان را در ژوئن ۱۹۶۷ در جنگ شش روزه به تصرف خود درآوردند و از اوت آن سال جایگیر کردنِ نونشین‌هایِ یهودی را در آن سرزمین و کشاورزی در زمین‌های آن را آغاز کردند. قطعنامۀ ۲۴۲ شورای امنیت سازمان ملل که در نوامبر آن سال تصویب شد، آن بلندی‌ها را سرزمین اشغالی شناخت. اما اسرائیلی‌ها به بهانه‌های گوناگون از جمله با استفاده از بعضی ناروشنی‌ها در آن قطعنامه به ویژه در متن انگلیسیِ آن نه تنها از آن سرزمین بیرون نرفتند، بلکه آن‌ را در سال ۱۹۸۱ ضمیمۀ خاک خود کردند. آنان با استناد...

از قرن هیجدهم اروپایی‌ها شیفتۀ فرهنگ چینی شدند. چای، ابریشم و ظروف چینی خریداران فراوان یافت. و چون چینی‌ها از نظر اقتصادی خودبسنده بودند و نیازی به وارد کردن کالا نداشتند، تاجرانِ بریتانیایی‌ مجبور بودند در برابر کالاهای چینی نقره به چینی‌ها بدهند. حملۀ نیروی دریایی بریتانیا به کانتون در ۱۸۳۹ و آغاز نخستین جنگ تریاک به منظور برهم زدن این ناهم‌ترازی تجاری بود. چینی‌ها آن جنگ را باختند. در «دومین جنگ تریاک» نیز که از ۱۸۵۶ تا ۱۸۶۰ طول کشید، چینی‌ها در جنگ با بریتانیا و فرانسه که هر دو از حمایت...

در گذشته‌های خیلی دور، برخلاف امروز، جوانان به سالخوردگان و زیردستان به بزرگان نوروزی می‌دادند. اما در ایرانِ پس از اسلام، چنان که اسناد تاریخی نشان می‌دهند، چنین رسمی رایج نبوده است. به فرمان شاه عباس اول مردم اصفهان نوروز را ۷ شبانه روز جشن می‌گرفتند. آنان شهر را می‌آراستند و در میدان‌ها به پایکوبی می‌پرداختند. در روز اول نوروز شاه از دربار بیرون می‌آمد و در شهر می‌گشت. مردم بر سر راه او و ملازمانش گلِ سرخ می‌ریختندکه به آن مراسم «گلریزان» می‌گفتند. رسمِ چیدنِ هفت سین در ایران رسم کم و بیش...

در زمان شاه ایران با همۀ کشورهایِ جهان به ویژه کشورهایِ خاور میانه روابطِ عادی و دوستانه داشت. ارتش نیرومندی که شاه پدید آورده بود، به رغم ضربه‌هایی که انقلابیان بر پیکر آن فرود آوردند، توانست در برابر حملۀ عراق مقاومت کند. افزایشِ توانِ نظامی ایران در زمان شاه نه تنها شوروی‌ها بلکه بعضی محافل سیاسیِ آمریکا را نیز نگران کرده بود. پس از انقلاب، رهبران تازه به قدرت رسیده و در رأس آنان، آیت‌الله خمینی، اساس سیاستِ خارجیِ ایران را بر مفهومِ ناروشنی به نام «استکبارستیزی» قرار دادند. یکی از اصول...

در زمان شاه ایران با همۀ کشورهایِ جهان به ویژه کشورهایِ خاور میانه روابطِ عادی و دوستانه داشت. ارتش نیرومندی که شاه پدید آورده بود، به رغم ضربه‌هایی که انقلابیان بر پیکر آن فرود آوردند، توانست در برابر حملۀ عراق مقاومت کند. افزایشِ توانِ نظامی ایران در زمان شاه نه تنها شوروی‌ها بلکه بعضی محافل سیاسیِ آمریکا را نیز نگران کرده بود. پس از انقلاب، رهبران تازه به قدرت رسیده و در رأس آنان، آیت‌الله خمینی، اساس سیاستِ خارجیِ ایران را بر مفهومِ ناروشنی به نام «استکبارستیزی» قرار دادند. یکی از اصول...

خمینی پیش از انقلاب: جمهوری اسلامی برپایۀ آزادیِ بیان بنا خواهد شد و با هرگونه سانسوری مبارزه خواهد کرد. در جمهوری اسلامی رسانه‌ها آزاد هستند تا واقعیت‌های کشور را عیناً بیان کنند. در حکومتِ اسلامی زنان مانند مردان در آموزش و در همۀ فعالیت‌هاشان کاملاً آزاد خواهند بود. زنان آزاد هستند هرنوع لباسی را که می‌‌خواهند، بپوشند. خمینی پس از انقلاب: به آن‌ها که از دموکراسی حرف می‌زنند گوش ندهید. آن‌ها با اسلام مخالف‌اند. می‌خواهند ملت را از مسیر خود منحرف کنند. ما قلم‌های مسموم آن‌هایی را که صحبت...