Episodes
Pandemia pokazała jak bolesne dla światowej gospodarki - i dla cen oraz dostępności towarów - są zakłócenia w transporcie morskim. Kiedy lockdowny sparaliżowały chińskie porty, transport towarów zamarł. A ceny rosły. I gdy wydawało się, że sytuacja wraca do normy. zaczął się nowy kryzys, związany z atakami jemeńskich piratów na statki płynące w kierunku Kanału Sueskiego. Największe firmy transportowe wysyłają więc statki objazdem wokół Afryki, a to powoduje, że jednostki zawijają do portów w...
Published 05/13/24
Dwaj giganci internetowego handlu: Temu i Shein zalewają świat chińską produkcją jednorazowej odzieży oraz plastikowych gadżetów. Obie platformy walczą ceną, a potencjalnych klientów sprytnie manipulują. Wmawiają im, że właśnie trafili na świetną okazję, wciągają w labirynt wirtualnych półek, na których stoją gadżety których klienci często wcale nie zamierzali kupić. To wszystko szkodzi: lokalnym biznesom w Europie i Stanach Zjednoczonych, systemom podatkowym, całej sieci transportu towarów...
Published 05/10/24
Te trzy litery: FTX niemal doprowadziły kryptowaluty do ich końca. Jedna z największych na świecie giełd kryptowalut, po swoim spektakularnym upadku sprzed półtora roku, teraz zapowiada że odda pieniądze poszkodowanym klientom! Nowy prezes FTX szukał pieniędzy i je znalazł, a teraz zapowiada, że odda je oszukanym i to z nawiązką. Wie jak to się robi, bo już w swojej karierze sprzątał po bankructwie, które wstrząsnęło światową gospodarką. Jest tylko jeden problem: inwestorzy w żywej gotówce...
Published 05/09/24
Doskonale pamiętamy czym skończyła się wojna energetyczna jaką Europie wypowiedziała Rosja, zakręcając kurek z gazem. Skończyła się gigantyczną inflacją i wydrenowanymi portfelami. Teraz ta historia znów zaczyna się powtarzać. Bo Rosja gazu do Europy sprzedawać nie może, ale może z pomocą tego gazu produkować tanie nawozy sztuczne. A te już chętnie kupujemy, na czym Moskwa zarabia krocie. Na Zachodzie już pojawiają się ostrzeżenia: z tego powodu w produkcji żywności jesteśmy już bardziej...
Published 05/08/24
Ekstremalna pogoda w Hiszpanii pokonała niepokonane dotąd drzewa oliwne. Gaje wysychają na wiór, w związku z tym w kraju, który był potentatem, produkcja oliwy z oliwek leci na łeb, na szyję. A równocześnie wystrzeliła cena płynnego złota. Nazywanego tak nie tylko ze względu na wyjątkowe walory smakowe i zdrowotne, ale teraz również ze względu na cenę. Rośnie ona tak bardzo, że gaje oliwne na celownik wzięły... zorganizowane grupy przestępcze, kradnące oliwki na potęgę (hiszpańscy farmerzy...
Published 05/07/24
To największa firma w Danii, od której zależy cała duńska gospodarka: od studentów przez rynek pracy po kredyty mieszkaniowe i emerytury. Firma produkująca lek, na punkcie którego oszalał cały świat, stała się największą w Europie, wyprzedzając nawet dotychczasowego lidera, czyli fabrykę luksusu spod znaku takich marek jak Luois Vuitton, Sephora, Dior czy Givenchy. Ekonomiści już boją się, że obecny gigant może podążyć ścieżką, którą wydeptał inny były gigant, czyli fińska Nokia. Też zresztą...
Published 05/06/24
Nie ma dobrych perspektyw dla polskich owoców: z powodu mrozów z ostatnich dni ucierpiały winorośle, sady wiśniowe, czereśniowe oraz gruntowe truskawki. W nas mróz, a w Europie zachodniej na polach błoto po pas - spadło tam nawet pięć razy więcej deszczu niż zwykle o tej porze, pod wodą znalazły się plantacje ziemniaków. A katastrofa klimatyczna daje o sobie znać jak świat długi i szeroki. Z powodu upałów w Meksyku na udar cieplny padają kury nioski, w najlepsze rozkwitł tam spekulacyjny...
Published 04/26/24
W Wenecji wchodzi w życie długo zapowiadany program biletów wstępu do historycznego centrum. 5 euro nowego podatku zapłacą ci turyści, którzy wpadają do miasta na jeden dzień i nie zatrzymują się na nocleg. To nowa metoda walki z "przeturystowieniem", czyli masową turystyką bez żadnej kontroli. Działania Wenecji pilnie obserwują władze miasteczek położonych nad malowniczym jeziorem Como we Włoszech, które też zastanawiają się nad takim podatkiem. W tym samym czasie władze Amsterdamu...
Published 04/25/24
Jeszcze niedawno siedem wielkich amerykańskich firm technologicznych było gwiazdami nowojorskiej giełdy. To właśnie im zawdzięczamy hossę z ostatnich miesięcy. W górę ciągnęła ją NVidia, producent mikroprocesorów potrzebnych do ożywienia sztucznej inteligencji. Oszałamiający pęd do przodu nagle się jednak zatrzymał, podobno z powodu ogólnego spadku entuzjazmu dla biznesu związanego ze sztuczną inteligencją. Problemy ma Apple, który przegrywa z konkurencją z Azji, bo w starciu z nią zostaje...
Published 04/24/24
Obrazki z zalanego wodą Dubaju obiegły cały świat: tę stolicę światowego luksusu, ważny lotniczy port przesiadkowy i ośrodek finansowy dotknęła błyskawiczna powódź po trzech potężnych burzach. Skąd na pustyni deszcz, którego spadło sto litrów na metr kwadratowy? Dubajskie służby meteorologiczne zostały oskarżone o wywołanie tak silnych burz przez geoinżynierię. Bo tuż przed nimi wysłały w powietrze samoloty, które miały wywołać większy deszcz z nadciągających chmur. Zjednoczone Emiraty...
Published 04/23/24
W nocy z 19 na 20 kwietnia doszło do czwartego halvingu bitcoina. To - w uproszczeniu - przypadająca co cztery lata operacja zmniejszenia o połowę dziennego wydobycia bitcoina. To oznacza, że przybywać go będzie wolniej, a popyt na bitcoina wciąż jego spory. Czy to oznacza dobre informacje dla jego kursu? Widać pewną prawidłowość, choć trzeba ciągle mieć z tyłu głowy, że bitcoin tak jak spektakularnie może rosnąć, równie spektakularnie może z hukiem runąć. Sponsorem odcinka jest OANDA TMS...
Published 04/22/24
Tego się Chińczycy na pewno nie spodziewali, kiedy kilka tygodni temu wysyłali do Europy swój pierwszy wielki statek, po dach wyładowany ich produkcją. Plany były ambitne: zalać tą produkcją europejskie drogi. Ale okazało się, że to wcale nie takie proste, a plan nie był jednak przemyślany w najdrobniejszych szczegółach. Bo chińskiej produkcji nie ma kto rozwieźć z portów po Europie, największe europejskie porty zamieniają się więc w wielkie place parkingowe. A i Europejczycy wcale nie...
Published 04/19/24
Tak fatalnego tygodnia polski złoty nie miał od dawna. Razem z brazylijskim realem w ostatnich dniach był najsłabszy na świecie. I choć przyszło pewne uspokojenie, to na rynkach wciąż panuje strach. O eskalację konfliktu izraelsko-irańskiego, ale bardziej - o stopy procentowe w największej gospodarce świata. Rynki już witały się z gąską i oczekiwały obniżek stóp (a obniżka zawsze pomaga takim aktywom jak giełda, albo waluty uważane za bardziej ryzykowne, jak złoty), aż okazało się, że...
Published 04/18/24
Dwuprocentowa inflacja, jaką zobaczyliśmy w marcu, może cieszyć. Bo tanieje sporo artykułów spożywczych, niższe są ceny paliw. Ale na inflacyjne fajerwerki jest zdecydowanie za wcześnie. Nastroje psuje tak zwana inflacja bazowa, czyli wskaźnik bez energii i żywności, pokazujący inflację "netto", naszą, krajową, najbardziej lepką. W marcu sięgnęła 4,6 procent, a widać ją choćby w cenach usług, które drożały, drożeją i drożeć będą. Ceny jak gospodarka długa i szeroka wkrótce znów jednak...
Published 04/17/24
Pobiliśmy unijny rekord, ale nie ma się z czego cieszyć. Bo to rekord tempa w jakim drożeją mieszkania. Co więcej, cena zakupu lub wynajmu kawalerki w Warszawie to równowartość mieszkania na bułgarskim lub greckim wybrzeżu, w Barcelonie, Berlinie, a nawet... Kalifornii. Ten wystrzał cen, to efekt programu rządowych dopłat do kredytów, a rząd już planuje kolejny i efektami cenowymi na rynku wydaje się nie przejmować. Lepsza informacja jest z kolei dla wynajmujących mieszkania: ceny najmu się...
Published 04/16/24
W czasie kiedy na niektórych stacjach paliw już widzimy siedem złotych za litr benzyny, tłumaczymy jak polski kierowca w swoim portfelu odczuwa wielką światową geopolitykę. Bo za tę cenę odpowiadają Iran, Izrael, kartel eksporterów ropy, Stany Zjednoczone, Meksyk - lista jest długa. Wszystko sprowadza się do tego, że ropy jest i będzie za mało, rośnie więc jej cena. Z jednej strony cenę pompują niepokoje na Bliskim Wschodzie, z drugiej - światowe odbicie gospodarcze. Bo im na świecie...
Published 04/15/24
Sześciopak piwa dokonuje żywota, w poważne tarapaty wpadają piwa kraftowe. Wszystko przez... pokolenie Zet, które po prostu pije mniej jak świat długi i szeroki. I przez ostatni kryzys kosztów życia, w którym oszczędzaliśmy na czym się da, zwłaszcza na alkoholu. Nic dziwnego, że zaczynające się w czerwcu w Niemczech (a więc piwnym mateczniku) Mistrzostwa Europy w piłce nożnej są dla nich Ziemią obiecaną. Bo im lepiej powiedzie się Anglikom, Niemcom, Hiszpanom czy Francuzom, tym więcej piwa...
Published 04/12/24
Problemy z dostawami nowych samolotów, jakie mają dwaj światowi giganci: Boeing i Airbus, pod znakiem zapytania stawiają nasze plany wakacyjne. Linie lotnicze odbiorą w tym roku o jedną piątą mniej samolotów niż planowały i pod te plany konstruowały swoje siatki połączeń. W sytuacji braków samolotów nie tylko te siatki muszą brutalnie ciąć, ale też szukać samolotów gdzie się da i za każdą cenę. I są tego efekty: na leasing maszyn przewoźnicy wydają o jedną trzecią więcej niż przed pandemią....
Published 04/11/24
Złoto z łatwością pobiło historyczny rekord i przebiło psychologiczną granicę 2300 dolarów za uncję. Światowy popyt na złoto jest ogromny: na potęgę kupują je banki centralne (w tym Narodowy Bank Polski). Inwestorzy w złoto uciekają od spodziewanych mniejszych zysków z dolara i amerykańskich obligacji, kiedy w USA spadną stopy procentowe, natomiast Chińczycy rzucili się na złoto, bo ich gospodarka i giełda mają poważne problemy. Razem ze złotem w siłę rośnie srebro. Ale ten kruszec tylko w...
Published 04/10/24
Norwegowie przed Wielkanocą zaczęli szturmować sklepy w sąsiedniej Szwecji w poszukiwaniu jajek. Jajka stały się w wielu krajach symbolem inflacyjnej drożyzny. Ich ceny rosły tak mocno, że Amerykanie skreślili omlety ze swoich śniadaniowych jadłospisów, a Nowozelandczycy kupowali zestawy "zrób to sam" do hodowli kur na swoich podwórkach: składany kurnik i kilka kurczaków na początek. Jajka były, są i będą drogie. Najpierw z powodu drogich zbóż używanych do produkcji pasz, drogiej energii, bo...
Published 04/09/24
Branża luksusowa ma problem. Czy to luksusowe zegarki, czy biżuteria, czy moda z najwyższej półki, czy ultradrogie samochody - jak okiem sięgnąć, wszędzie widać tąpnięcie w sprzedaży. Kto za tym stoi? Ręka w rękę młodzi z pokolenia Zet oraz chińscy konsumenci. Tych drugich na drogie rzeczy stać coraz mniej, ci pierwsi krzykliwy luksus uważają za obciachowy. Nie chcą się zaręczać, więc branża jubilerska widzi zjazd sprzedaży diamentów. Nie chcą nosić koszulki z dużym logo luksusowej marki, a...
Published 04/08/24
To nie jest dobry czas dla Tesli. Światowy lider sprzedaży samochodów elektrycznych na nowojorskiej giełdzie zalicza najgorszy kwartał w swojej historii. W przypadku Tesli nieszczęścia chodzą całymi stadami: spadek popytu na elektryki w Stanach Zjednoczonych, problemy z dostawami części z Azji do fabryki pod Berlinem (bo przez ataki piratów na statki płynące przez Morze Czerwone, podzespoły docierają dłuższą o dwa tygodnie drogą wzdłuż wybrzeży Afryki) i największy cios: zabójcza konkurencja...
Published 04/05/24
Jeszcze rok temu taka skala inflacji wydawałaby się nieosiągalna: w marcu ceny rosły o mniej niż 2 procent w skali roku. Rok temu było to 16 procent! Inflacja na moment zeszła więc do poziomu uważanego za zdrowy dla gospodarki. Zrobiła to dzięki niższym cenom energii i paliw oraz praktycznie stojącym w miejscu cenom żywności. Tu widać efekty wojny cenowej największych sieci supermarketów. Jednocześnie, przy takiej inflacji, wciąż rosną pensje: realny wzrost płac jest najwyższy od 20 lat! Czy...
Published 04/04/24
Dwa kluczowe kanały łączące oceany: Panamski i Sueski pracują na ćwierć gwizdka. Ten pierwszy przez suszę, ten drugi - przez piratów atakujących statki. Do tego światowemu transportowi morskiemu doszło kolejne nieszczęście: katastrofa mostu u wejścia do portu w amerykańskim Baltimore. To wszystko powoduje, że światowy transport morski działa wolniej, jest droższy, a alternatywy nie ma. Bo nie są nią samoloty, już i tak wypełnione po sufit naszymi zamówieniami z chińskich sklepów...
Published 04/03/24
Czekoladowe jajka i zajączki przed Wielkanocą drożeją na potęgę. Temat jest poważny, poruszają go najważniejsze media biznesowe świata, a świetnie pokazuje jak to, co dzieje się dziesiątki tysięcy kilometrów od nas wpływa na nasze portfele. Wszystko przez ceny kakao, które oszalały: tylko w marcu kontrakty na kakao zdrożały o połowę, a cena tony ziarna zbliża się do 10 tysięcy dolarów. W tej sytuacji producenci słodyczy mają dwa wyjścia: albo podnieść ceny, albo zastosować znany zabieg z...
Published 03/27/24