บรรยายเมื่อ 11-07-2564   การปฏิบัติธรรม คือ กระบวนการที่เราจะเข้าใจชีวิตนี้ อย่างแท้จริง เราไม่รู้จักว่า ความขับดันที่แท้จริง ในความอยากจะคิด คืออะไร  เราได้แต่คิดว่า มันไปคิด ก็รู้ทัน และครูบาอาจารย์ท่านก็สอนว่า อย่าเข้าไปในความคิด  มันเหมือนเราทำตาม Protocol หรือวิธีการเฉย ๆ แต่เราไม่รู้ว่า ทำไมเราต้องทำแบบนี้? ทำไมเราไว้ใจว่า วิธีนี้ถูก?ทำไมเราไว้ใจว่า นี่คือสิ่งที่ต้องทำ?ทำไมความคิดถึงเป็นสิ่งที่ไม่ควรจะเข้าไป? ผู้ฟัง : เพราะมันไม่ใช่ปัจจุบัน มันปรุงแต่ง? อาจารย์ : ปัจจุบัน นี่คือ...

บรรยายเมื่อ 05-08-2566   สัญญาณแรกที่พระพุทธเจ้าได้พูดกับตัวเองคือ ธรรมะนั้นอยู่นอกเหนือคำพูด อยู่เหนือการอธิบายใด ๆ จึงยากที่จะหยิบนำมาสอนได้  นัยยะคือ ท่านใช้ชีวิตทั้งชีวิตของท่าน ค้นพบธรรมะ  ในขณะที่เราใช้ชีวิตทั้งชีวิตของเรา ทำตามความเชื่อ และความคิด  เราหนีไม่พ้นกับการหมกมุ่นอยู่กับเรื่องของตัวเอง ที่จะพ้นทุกข์ และความหมกมุ่นนั้นเอง คือความปรุงแต่ง คือความคิด และเราใช้ความคิด หาวิธีการที่จะทำตาม และนั่นก็คือความคิดเหมือนเดิม  และทั้งหมดของชีวิตเรา ไปไหนไม่ได้...

บรรยายเมื่อ 22-07-2566   ความตระหนักชัดในความเป็นมิจฉาทิฏฐิทั้งหมดของชีวิตนี้ นั่นคือขณะของการเห็นแจ้ง  ขณะของการเห็นแจ้ง หรือที่เราเรียกว่า Enlighten ไม่ได้เกิดขึ้นจากการพิจารณาหาเหตุผล คิดอย่างเป็นเหตุเป็นผล และได้ผลลัพธ์มาอันนึง ว่าตรงกับที่อาจารย์บอก  ความรู้สึกของการเห็นแจ้ง เป็นความรู้สึกที่มนุษย์คนหนึ่ง รู้ได้เฉพาะตัวเอง  เป็นขณะของความแจ่มแจ้งโดยฉับพลัน  และไม่ต้องการเหตุผลทางความคิดใด ๆ มารับรองความรู้สึกของความแจ่มแจ้งนี้  และมันไม่ได้ให้ความรู้สึกกับคนคนนึงว่า...

บรรยายเมื่อ 08-07-2566   ถ้าเราต้องการที่จะไปถึงความรู้สึกของการทิ้งกาย มันไม่มีอะไรต้องทำเหมือนที่เราเคยทำเมื่อก่อนนี้ หรือที่เราเคยคิดว่ามันต้องทำแบบนั้นแบบนี้  มันมีแค่อย่างเดียวในชีวิตของเรา คือ ความแจ่มแจ้งในความเป็นอยู่ทั้งหมดในขณะนี้ และชีวิตของเราไม่มีอะไรมาก นอกจากความดิ้นรนบีบคั้นที่จะหนีความทุกข์ แล้วก็หาความสุข  และความรู้สึกที่เป็นอยู่กับชีวิตของเราในแต่ละขณะ ในทุก ๆ วัน นั่นคือ กุญแจที่จะเปิดประตูไปสู่การทิ้งกาย  และการทิ้งกายนี้ ไม่ใช่เราทิ้งกาย ไม่ใช่ “เรา” ทิ้ง...

บรรยายเมื่อ 13-05-2566

บรรยายเมื่อ 31-10-2566

บรรยายเมื่อ 28-10-2566

บรรยายเมื่อ 24-06-2566   ที่มาที่สำคัญที่สุดของกิเลส คือ ความสุข และเมื่อความสุขมีปัญหา นักปฏิบัติธรรมก็เลือกที่จะไม่ทำทั้งหมด เราตีปัญหาได้ตื้นเขินมาก เราแก้ปัญหาด้วยวิธีกำปั้นทุบดิน หรือแม้กระทั่งเราทำตามวิธีปฏิบัติที่แพร่หลายกันอยู่ แต่มันก็ไม่พ้นว่า หัวใจนี้มีปัญหากับความสุข ความสุขกลายเป็นสิ่งที่ไม่ดี เพราะรู้สึกว่ามันเป็นที่มาของกิเลส จะเห็นว่าเราเจอกับดักของความแบ่งแยกตลอดทาง และกับดักนั้นใช้ได้ผลเสมอ เพราะคนเรานั้นไม่ค่อยมีปัญญา เพราะฉะนั้น เมื่อเราเจอว่า ความสุขคือที่มาของกิเลส...

บรรยายเมื่อ 10-06-2566   ความเมตตาในความหมายของมนุษย์เรา แท้จริงเป็นแค่ชื่อ  เราตั้งชื่อให้กับปฏิสัมพันธ์ในรูปแบบของการให้การช่วยเหลือ ว่า “เมตตา” แต่ “เมตตาที่แท้จริง” คืออะไร? คือความเข้าใจว่า ชีวิตนี้นั้น เป็นแหล่งกำเนิด และเป็นทางผ่านขององค์ความรู้ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นอารมณ์ ความรู้สึก ความนึกคิด ทุกสิ่งทุกอย่างที่เกิดขึ้นในชีวิตนี้ ชีวิตนี้ เป็นแค่แหล่งข้อมูลข่าวสารต่อจักรวาลอันยิ่งใหญ่นี้ การที่ชีวิตชีวิตหนึ่งมีความสามารถ ที่จะส่งผ่านการกระทบกระเทือน อารมณ์ ความรู้สึกทั้งหมดที่เกิดขึ้น...

บรรยายเมื่อ 27-05-2566   วิธีการปฏิบัติธรรม ที่ผมเรียกว่า การถอยกลับ และการแจ่มแจ้ง รู้จักตัวเองนั้น เป็นกระบวนการที่ชีวิตนี้มีอยู่แล้ว ทำได้อยู่แล้ว  แต่ปัญหา คือ เราไม่เคยถอยกลับ เรามีแต่เดินหน้า และทำให้ฟังก์ชั่นที่ชีวิตของมนุษย์มีอยู่แล้วนั้น ไม่ได้ทำงาน  เราเดินหน้า แม้กระทั่งเรื่องนินทาคนอื่น เวลาเรานินทาคนอื่น เรารู้จักเค้าดี ยิ่งกว่าพ่อแม่เค้าอีก เราเป็นกูรูในด้านการวิพากษ์วิจารณ์คนอื่นเลย มีใครสอนเรื่องแบบนี้ให้เรามั้ย? ทุกคนตอบได้เลยว่า ไม่ต้องสอน แค่มองปร๊าดเดียว...

บรรยายเมื่อ 13-05-2566   เราต้องแจ่มแจ้งในไอเดียที่เราคิดอยู่เสมอว่า  “เรา” เป็นคนที่ทุกข์ และ “เรา” จะปฏิบัติธรรม เพื่อ “เรา” จะพ้นทุกข์ เพื่อ “เรา” จะเป็นพระอรหันต์ เพื่อ “เรา” จะไม่เกิดอีกแล้ว เราต้องแจ่มแจ้งวิธีคิดทั้งหมดนี้ ว่ามันไม่มีอยู่จริง ถ้าไอเดียเหล่านั้น ยังไม่ถูกสำรวจตรวจสอบ ด้วยปัญญาอย่างแท้จริงของเรา เราจะคอยตกเป็นเหยื่อของมันในที่สุด  หลังจากเราแจ่มแจ้งในโครงสร้างของวิธีคิด ที่มีเราเป็นศูนย์กลาง ว่าทั้งหมดนั้น มันไม่ใช่เรื่องจริง  เพราะคำว่า “ความเป็นเรา” นั้น มันปรากฏขึ้นมา...

บรรยายเมื่อ 15-04-2566   เมื่อชีวิตเป็นจริงได้ ชีวิตทั้งหมดจะเป็นการปฏิบัติธรรมด้วยตัวมันเอง  นั่นหมายความว่า การปฏิบัติธรรมที่เราเคยเรียนมาทั้งหมด ไม่ว่าจะคืออะไรก็ตาม มันไม่ใช่เป็นอีกกิจกรรมหนึ่งของชีวิต ที่เราจะต้องมีสตินะ เราต้องมีสมาธินะ เราต้องเจริญปัญญานะ เพราะกระบวนการคิดเหล่านั้น คือมิจฉาทิฏฐิ คือมีเราคนนึง จะเป็นผู้ที่ได้รับผลข้างหน้า เราจะกลายเป็นพระอรหันต์ แต่ถ้าเราอยู่ในกระบวนการ “เห็นภูเขา ไม่ใช่ภูเขา” จนเราเริ่มแจ่มแจ้งกับชีวิตมากขึ้น ว่าอะไรจริง อะไรไม่จริง...

บรรยายเมื่อ 25-03-2566   เรารู้มั้ยว่า เราเกิดมาพร้อมกับอะไร? ชีวิตนี้เกิดขึ้นมาพร้อมกับอวิชชา อวิชชา คือ ความหลงผิดทั้งหมดต่อชีวิตนี้  แล้วชีวิตของเรา อะไรคือจริง? ความจริงของชีวิตนี้ที่เป็นอยู่ คือ ความหลงผิด กิเลส ตัณหา ความอยาก ความดิ้นรน ความเลวร้ายทั้งหลายที่อยู่ในจิตใจ แต่บรรยากาศของคำสอนต่าง ๆ พยายามให้เราเปลี่ยนมัน นั่นคือความหลงผิดซ้ำสองขึ้นไปอีก คืออย่าเป็นแบบนี้ อย่ามีสิ่งเหล่านี้ ทำลายมันซะ  แต่เราทุกคนรู้ว่า คำสอนที่แท้จริงคือ เราต้องเห็นโลกนี้ตามความเป็นจริง  แต่เห็นมั้ยว่า...

บรรยายเมื่อ 11-03-2566   พระพุทธเจ้าบอกว่า ทางสายกลางไม่ใช่ทางสุดโต่งทั้งสองข้าง มันหมายความว่าอะไรกันแน่? การตัดสินเป็นทุกข์ งั้นไม่ตัดสิน กิเลสเป็นของไม่ดี งั้นไม่มีกิเลส  ฟุ้งซ่านเป็นความหลง เป็นโมหะ งั้นสงบ  ใช่ไหมว่าทั้งหมดนี้ คือทางสุดโต่งทั้งสองข้างเหมือนกัน  เห็นไหมว่า ที่เราพูดว่าตัวเองนั้นกำลังปฏิบัติตามมรรค เดินทางสายกลาง หัวใจเรา…ไม่ใช่เลย  หัวใจเราคือ ทางสุดโต่งทั้งสองข้างเหมือนเดิม  เราไม่เพียงแค่อยากอยู่อีกข้างนึง เราด่าอีกข้างนึงด้วยว่า ห่วย แย่ สกปรก  เพราะฉะนั้น ลงลึกลงไป...

บรรยายเมื่อ 25-02-2566   การรู้ หรือกิริยารู้ สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่มีอยู่แล้ว มันไม่ใช่การฝึก ไม่ใช่ฝึกอะไรบางอย่าง เพื่อจะผ่านเข้าสู่สิ่ง ๆ นี้  การฝึกอะไรบางอย่าง มันคือ #การสร้างสิ่งใหม่ขึ้น สิ่งใหม่ที่เรารู้จักกันดีในนามของ “ผู้รู้” แล้วเราก็เรียนรู้กันมาเยอะว่า สุดท้าย ผู้รู้ คือ อวิชชาตัวใหญ่ที่สุด และเราต้องทำลายมัน และเราก็เคยหลงเชื่อว่า ถ้าเราไม่มีมัน เราจะหลง  ด้วยการสอนแบบนั้น ทำให้มนุษย์คนนึงที่อยากปฏิบัติธรรมนั้น กลัวหลง #ความกลัวหลงได้ครอบงำชีวิต...

บรรยายเมื่อ 11-02-2566   คำว่า “มายา” เป็นภาษาสันกฤต คำแปลหนึ่งคือ สิ่งที่วัดได้ ประเมินค่าได้ เรียกว่าให้มูลค่าหรือคุณค่า หรือหยาบๆ ก็คือ วัดกว้าง ยาว สูง ได้ เราปฏิบัติธรรม เราต้องการจุดจบ จุดจบนั้น คืออะไร?  คือ ไม่มีกิเลส ไม่กระเทือน ไม่มีตัวตน บริสุทธิ์ มีศีลบริบูรณ์ มีสติบริบูรณ์ หรือกระทั่งจุดจบ คือการที่เราไม่ต้องการเกิดอีกแล้ว แล้วเราเชื่อเรื่องจุดจบทั้งหมดนี้ ว่าเป็นเป้าหมายที่เราจะไปถึง และเราทำทุกอย่างที่ถูกเรียกว่า วิธีปฏิบัติธรรม แลกด้วยชีวิตก็ยอม...

บรรยายเมื่อ 08-02-2566   ชีวิตเราอยู่ใน Process ไม่แจ่มแจ้งตัวเอง...วิ่งแสวงหาความสุข ไม่แจ่มแจ้งตัวเอง...วิ่งแสวงหาความสุข ไม่แจ่มแจ้งตัวเอง...วิ่งแสวงหาความสุข กลบ “ขณะนี้” ไปเรื่อยๆ  อะไรทำให้เราอยู่ที่นี่ไม่ได้? อะไรที่ทำให้เราต้องออกแสวงหา ออกไปได้รับ? แปลว่า สิ่งนั้นยังไม่ถูกเข้าใจอย่างแจ่มแจ้ง ว่าการได้รับสิ่งนั้นคืออะไร ให้ความสุขอย่างไร ทำให้เราพอใจได้อย่างไร  เราไม่เพียงจะต้องแจ่มแจ้งกับตัวเองในขณะนี้ว่า ดิ้นรนแล้ว ทนไม่ไหว ไม่อยากอยู่กับตัวเอง...

บรรยายเมื่อ 28-01-2566

บรรยายเมื่อ 28-01-2566   ธรรมชาติของมนุษย์เรานั้น จะมีความใส่ใจต่อชีวิต ก็ต่อเมื่อมีความทุกข์ เพราะเราทุกคนไม่อยากทุกข์  ถ้าเราจน เราจะหาทางรวยถ้าเราทุกข์ เราจะหาทางมีความสุขถ้าเราโดนบีบบังคับ เราจะหาทางอิสระนี่คือกระบวนการดิ้นรนที่ตื้นที่สุดของมนุษย์  คนที่เห็นความตื้นเขินของความดิ้นรนแบบนี้ เขาจะเริ่มใส่ใจชีวิต เริ่มใส่ใจว่า...เขาทุกข์ได้ยังไง?...ความทุกข์มาจากไหน?...ทำไมถึงเกิดความดิ้นรนแบบนี้? แต่เบื้องต้น เราใส่ใจเฉพาะความทุกข์ที่ใหญ่ ๆ ความทุกข์ที่หนักหนาเท่านั้น...

บรรยายเมื่อ 14-01-2566   ความแจ่มแจ้งในชีวิตเป็นความฉับพลัน ทันที ไม่ใช่การฝึก สิ่งเดียวที่ต้องมีในความฉับพลันนั้นคือ สิ่งแวดล้อมต่อชีวิตนี้ วิเวก สันโดษ เงียบ และแจ่มแจ้งในโครงสร้างของชีวิตที่เกิดมาว่า สิ่งที่บงการชีวิตนั้น ด้วยความคิดทั้งหลาย หรือด้วยความรู้ทั้งหลาย หรือด้วยแนวคิดที่จะเป็นอะไรที่ดีกว่านี้ #แจ่มแจ้งในความลวงหลอกทั้งหมดนี้ และไม่ไหลไปตามนั้น ชีวิตของผมทั้งหมดคือ มีแต่รู้ว่าอะไรไม่ใช่ แต่พวกเรานักปฏิบัติธรรม เราปฏิบัติธรรมในเชิงที่ พอสำเร็จอันนี้...อืม ใช่แล้ว...

บรรยายเมื่อ 31-12-2565   สิ่งที่ผมสอน ไม่ใช่วิธีปฏิบัติธรรม ถ้าเราจะหาวิธีปฏิบัติธรรมจากผมนั้น…ไม่มี  สิ่งที่ผมสอน คือชีวิต #ผมสอนให้เราเข้าใจตัวเอง เข้าใจโครงสร้าง ความผลักดัน การหลบหนี การปกป้องตัวเอง เห็นสิ่งเหล่านี้ทั้งหมด ที่มีอยู่ในชีวิตของเรา  เห็นมัน ไม่ใช่เปลี่ยนแปลงมัน เห็นมัน ไม่ใช่ตัดสินมัน เห็นโครงสร้างความเชื่อทั้งหมดที่ครอบงำชีวิตนี้  เราเกิดมาในโลกนี้ สังคม การเมือง ศาสนา ความดี ความชั่ว ความถูก ความผิด เห็นทั้งหมดนี้ ว่ามันครอบงำชีวิตนี้ยังไงบ้าง เห็นทั้งหมดนี้...

#ชีวิตที่เป็นจริงนั้น เป็นเรื่องสำคัญที่สุด ที่เราทุกคนซึ่งกำลังแสวงหาความจริง จะต้องมีให้ได้ และมันไม่ได้มีด้วยการฝึกปฏิบัติอะไรทั้งนั้น  แต่มันมีด้วยการที่ #มนุษย์คนนึงสงสัยทุกอย่างที่ตัวเองกำลังจะไปทำ สงสัยทุกอย่างที่มนุษย์ สังคม และตัวเราเอง ให้การยอมรับและเชื่อถือ  ถ้าเราไม่เคยเริ่มชีวิตแบบนี้เลย หรือมีแต่น้อยมาก แทบจะจำไม่ได้ว่าเคยทำแบบนั้น นั่นแปลว่า เรายังไม่เคยมีชีวิตที่แท้จริงเลย และเราไม่มีโอกาสจะไปถึงที่นั่น  และนั่นหมายความว่า...

บรรยายเมื่อ 12-11-2565   เราทุกคนเข้ามาปฏิบัติธรรมด้วยหัวใจอันหนึ่ง ก็คือ เราจะไปสู่อิสรภาพ เรื่องนี้เป็นเรื่องที่เราทุกคนน่าจะคิดเหมือนกัน  แต่อิสรภาพนั้น จะต้องเกิดขึ้นตั้งแต่ขณะนี้ ถ้าเราเข้าใจเรื่องนี้ไม่ได้ เราไม่สามารถจะปฏิบัติธรรมได้อย่างแท้จริง อิสรภาพตั้งแต่ขณะนี้ หมายความว่า ชีวิตนี้มีอิสระ ที่จะศึกษาสิ่งที่เกิดขึ้นในจิตใจ โดยไม่มีเงื่อนไข ข้อจำกัด ความคิด ความรู้ สิ่งดี ๆ ทั้งหลาย ที่สั่งสมมา การตัดสินให้คุณค่า ว่าอะไรควรจะเป็นยังไง  #ความไม่หลงเหลือสิ่งที่สั่งสมมาทั้งหมดนี้...

บรรยายเมื่อ 29-10-2565   ในชีวิตการปฏิบัติธรรมของเรานั้น ความเห็นผิดเกี่ยวกับว่า “จะทำยังไงดี?…เราถึงจะพ้นทุกข์” จะคอยแทรกเข้ามาในชีวิตเราในแต่ละวันเสมอ ๆ และเมื่อมันเกิดขึ้น เราจะหาทาง เราจะประเมิน เราจะตัดสิน เราจะให้คุณค่ากับสิ่งต่าง ๆ ที่กำลังเกิดขึ้น และดิ้นรน และทั้งหมดนั้นคือ เรากำลังออกนอกเส้นทางของความจริง  เพราะเมื่อสมมติฐานหรือภาพของตัวเราเกิดขึ้น แล้วเรารู้ไม่ทัน มันจะพาเราหลงทางทันที…ไปอีกนาน  แต่ภาพของเราคนนึงกำลังหาทางที่จะพ้นทุกข์...

บรรยายเมื่อ 15-10-2565   314.อะไรคือความไม่ตื่น ความตื่น คือ การมีชีวิตที่เป็นปัจจุบัน และชีวิตที่เป็นปัจจุบันนั้น เป็นชีวิตที่ไร้เรื่องราว เป็นชีวิตที่มีแค่อาการปรากฏ  ความตื่น คือ การรับรู้อาการในขณะนี้ รับรู้ล้วน ๆ เพียว ๆ แล้วสามารถรู้เหตุของมันได้ว่า อาการที่กำลังเกิดขึ้นทั้งหมดในขณะนี้เกิดจากเหตุอะไร  เช่น เพราะความหมายของคำพูดที่กระทบเข้ามาในหูของเรา ทันทีที่มีการรู้ทั้งหมดของขณะนี้ ว่ามันมีที่มาที่ไปเกิดจากอะไร กระบวนการที่เราเรียกว่าความทุกข์ที่กำลังเกิดขึ้นอยู่นั้น...